چگونه آجر نما را تمیز کنیم؟

چه عواملی باعث کثیف شدن آجر نما می‌شوند؟

نمای آجری ممکن است در اثر عواملی مانند باران‌های اسیدی، گردوغبار، دود خودروها، شوره‌زدگی یا رشد جلبک‌ها و قارچ‌ها دچار آلودگی شود. هر یک از این آلودگی‌ها روش پاکسازی مخصوص به خود را دارد. به همین دلیل آشنایی با روش‌های متنوع شستشوی آجر نمای ساختمان اهمیت زیادی دارد.

در این مقاله، چند روش موثر برای تمیز کردن آجر نما را معرفی می‌کنیم تا با توجه به نوع آلودگی، بهترین انتخاب را داشته باشید.

روش‌های شستشوی آجر نمای ساختمان

برای تمیز کردن آجر نما، روش‌های مختلفی وجود دارد که هرکدام بسته به نوع آلودگی، میزان جرم‌گرفتگی و حتی جنس آجر مناسب‌تر هستند. انتخاب روش صحیح شستشو تاثیر زیادی در حفظ زیبایی، دوام و یکدستی نمای ساختمان دارد.

در این مقاله، به بررسی چند مورد از رایج‌ترین و موثرترین روش‌های شستشوی آجر نما می‌پردازیم تا با توجه به شرایط نمای ساختمان خود، مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید.

1. شستن آجر نما با جوهر نمک

شستن آجر نما با جوهر نمک یکی از روش‌های موثر برای از بین بردن انواع لکه‌ها حتی پاک کردن سیمان روی آجر از سطح نمای آجری است. این روش برای بیشتر نوع‌های آجر نما قابل استفاده بوده و به‌ویژه در مواردی که با آلودگی‌های عمیق یا لکه‌های سخت مواجه هستیم، نتایج قابل قبولی به همراه دارد.

وسایل مورد نیاز

• جوهر نمک (هیدروکلریک اسید)
• آب
• سطل بزرگ برای تهیه محلول
• فرچه یا اسفنج مقاوم
• ماسک تنفسی
• دستکش و عینک ایمنی
• شیلنگ آب برای آبکشی نهایی

مراحل اجرا

• آماده‌سازی محلول: در یک سطل بزرگ، با توجه به وسعت نما، مقدار مناسبی از آب و جوهر نمک را با نسبت مناسب ترکیب کنید. جوهر نمک را به آب اضافه کنید، نه برعکس، تا از پاشش و بخارات خطرناک جلوگیری شود.
• استفاده از محلول: با استفاده از فرچه یا اسفنج، محلول را روی سطح آجر یا ناحیه‌های دارای لکه بکشید. این کار را با دقت و در جهت بافت آجر انجام دهید تا از آسیب‌دیدن سطح نما جلوگیری شود.
• زمان‌دهی به واکنش: اجازه دهید محلول حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی سطح باقی بماند تا به عمق لکه‌ها نفوذ کند و اثر خود را بگذارد. در این مدت از تماس دست یا چشم با محلول خودداری کنید.
• آبکشی: پس از سپری شدن زمان کافی، با استفاده از شیلنگ آب، سطح آجر را به‌طور کامل بشویید تا باقی‌مانده‌ی جوهر نمک از بین برود.
• خشک‌سازی نهایی: در پایان، سطح آجر را خشک کنید تا از ایجاد لکه‌های جدید یا شوره زدن جلوگیری شود. بهتر است این مرحله را در روزی با آب‌وهوای خشک و آفتابی انجام دهید تا خشک شدن سریع‌تر اتفاق بیفتد.

نکته: استفاده از تجهیزات ایمنی مانند ماسک، دستکش و عینک الزامی است. بخارات جوهر نمک می‌تواند برای تنفس و پوست خطرناک باشد.

2. محلول شستشوی آجر نما

محلول‌های شستشوی آجر نما در انواع مختلفی تولید می‌شوند و هرکدام برای نوع خاصی از آلودگی مناسب هستند. انتخاب محلول مناسب، بستگی به نوع لکه یا آلودگی موجود روی سطح آجر دارد. برای مثال، برخی محلول‌ها برای از بین بردن شوره، برخی برای لکه‌های چربی یا دوده، و برخی برای شستشوی کلی و نگهداری دوره‌ای نما طراحی شده‌اند.

مراحل استفاده از محلول شستشوی آجر نما

• تمیز کردن سطح از گردوغبار: پیش از استفاده از هر محلولی، ابتدا باید سطح آجر را با برس یا جارو دستی از گرد و غبار پاک‌سازی کنید. این کار باعث می‌شود محلول شستشو بهتر به سطح نفوذ کند و موثرتر عمل کند.
• آماده‌سازی محلول: محلول مورد نظر را مطابق دستور درج‌شده روی بسته‌بندی، با مقدار مشخصی آب مخلوط کنید. در بیشتر موارد، رقیق‌سازی محلول برای جلوگیری از آسیب به آجر ضروری است.
• اجرای محلول روی سطح آجر: با استفاده از فرچه یا اسفنج، محلول را به‌آرامی روی سطح آجر نما بمالید. اطمینان حاصل کنید که تمامی نواحی آلوده به‌طور یکنواخت به محلول آغشته شده‌اند.
• مدت انتظار: اجازه دهید محلول به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روی سطح باقی بماند تا بتواند آلودگی‌ها را در خود حل کند. در این بازه زمانی نباید محلول روی آجر خشک شود، در صورت لزوم آن را مجدد مرطوب کنید.
• آبکشی و خشک کردن: پس از گذشت زمان لازم، سطح آجر را به‌طور کامل با آب شست‌وشو دهید تا اثری از محلول باقی نماند. سپس اجازه دهید نما در هوای آزاد خشک شود. این مرحله برای جلوگیری از تشکیل لکه‌های جدید یا ایجاد شوره اهمیت زیادی دارد.

نکته: پیش از استفاده از هر محلول شیمیایی، ابتدا آن را روی بخش کوچکی از نما تست کنید تا از سازگاری آن با سطح آجر اطمینان حاصل کنید.

3. شستشوی آجر نما با واترجت

استفاده از واترجت یکی از روش‌های موثر و صنعتی برای تمیز کردن آجر نما، به‌ویژه در مواردی است که لکه‌ها و آلودگی‌ها عمیق و مقاوم هستند. این روش به دلیل فشار بسیار بالای آب، قادر است بدون نیاز به مواد شیمیایی، بسیاری از آلودگی‌های سطحی و عمقی را از بین ببرد.

مزایای استفاده از واترجت

• پاکسازی عمیق بدون استفاده از مواد شیمیایی
• سرعت بالا در تمیزکاری
• مناسب برای سطوح وسیع و آلودگی‌های شدید
• کاهش احتمال باقی ماندن مواد شیمیایی روی سطح آجر

نحوه اجرا

در این روش، دستگاه واترجت با فشار بالای آب (و در صورت نیاز همراه با آب گرم یا مواد شوینده‌ی مخصوص) روی سطح آجر پاشیده می‌شود. فشار آب باعث جدا شدن آلودگی‌ها، دوده‌ها، شوره، خزه، و حتی رنگ‌های سطحی می‌شود. اپراتور دستگاه باید زاویه پاشش و فاصله را به‌درستی تنظیم کند تا هم پاک‌سازی کامل انجام شود و هم به بافت آجر آسیبی وارد نشود.

نکات ایمنی: کار با دستگاه واترجت نیاز به مهارت دارد. فشار زیاد آب می‌تواند به سطح نما یا حتی به خود فرد آسیب وارد کند، بنابراین بهتر است این کار توسط افراد حرفه‌ای یا تحت نظارت متخصص انجام شود.

نکته: در صورتی که آجرهای نما قدیمی یا آسیب‌پذیر باشند، باید از واترجت با فشار کمتر یا نازل مناسب استفاده شود تا از تخریب سطح آجر جلوگیری شود.

4. تمیز کردن آجر نما با سنباده

یکی از ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌ها برای تمیز کردن سطح آجر نما، استفاده از سنباده یا فرچه زبر است. این روش بدون نیاز به مواد شوینده شیمیایی انجام می‌شود و برای لکه‌ها یا جرم‌های سطحی که به عمق آجر نفوذ نکرده‌اند، بسیار موثر است.

ویژگی‌های این روش

• اقتصادی و بدون هزینه مواد مصرفی
• بدون نیاز به تجهیزات خاص
• مناسب برای لکه‌های سطحی، گردوغبار، شوره‌های سبک یا لکه‌های خشک‌شده

نحوه اجرا

سنباده آجر با استفاده از یک سنباده دستی نرم یا فرچه زبر (مخصوص سطح‌های آجری)، سطح آجر نما را به‌آرامی می‌سابید تا آلودگی‌ها و جرم‌های سطحی جدا شوند. برای اثربخشی بیشتر، می‌توان ابتدا سطح را با کمی آب مرطوب کرد تا گردوغبار کمتر بلند شود.

نکته مهم

• این روش برای نمای آجری با سطح‌های صاف و یکدست مناسب‌تر است. اگر سطح آجر بافت‌دار یا حساس باشد، سابیدن بیش‌ازحد می‌تواند باعث آسیب دیدن بافت نما شود. بنابراین، باید با دقت و فشار کنترل‌شده عمل کرد.
• پس از اتمام سابیدن آجر نما بهتر است سطح آجر را با یک پارچه یا برس نرم تمیز کرده و سپس آن را با آب بشویید تا ذرات باقی‌مانده از بین بروند.

5. تمیز کردن آجر نما با آب داغ و بخار آب

شستشوی آجر نما با آب داغ یا بخار آب یکی از روش‌های تخصصی و ایمن برای پاک‌سازی سطوح آجری است. این روش بدون استفاده از مواد شیمیایی انجام می‌شود و به‌ویژه برای ساختمان‌های تاریخی، نمای آجری قدیمی یا سطوح حساس که احتمال آسیب‌دیدگی بالایی دارند، مناسب است.

مزایای استفاده از بخار آب

• بدون نیاز به مواد شوینده
• محافظت از بافت و رنگ طبیعی آجر
• حذف آلودگی‌های سطحی، کپک، خزه و چربی‌های سبک
• مناسب برای نماهای تاریخی یا ارزشمند

نحوه اجرا

در این روش از دستگاه بخارشوی صنعتی یا تجهیزات شستشوی آب داغ با فشار کنترل‌شده استفاده می‌شود. بخار داغ به سطح آجر تابانده می‌شود تا آلودگی‌ها را نرم کرده و از سطح جدا کند. سپس با فشار ملایم آب، بقایای آلودگی پاک می‌شود.

نکته مهم: به دلیل حساس بودن اجرای این روش، تنها توسط افراد متخصص و با تجهیزات خاص انجام می‌شود. تنظیم دما و فشار بخار باید با دقت انجام گیرد تا آسیبی به سطح آجر وارد نشود.

توصیه: در صورتی که نمای ساختمان شما بافت تاریخی یا ارزش معماری دارد، این روش گزینه‌ای بسیار ایمن و مؤثر برای حفظ ظاهر و استحکام آجرهاست.

6. سندبلاست پاشی

سندبلاست پاشی روشی صنعتی و بسیار قدرتمند برای تمیزکاری عمقی سطوح آجری است. در این روش، با استفاده از دستگاه‌های خاص، دانه‌های ساینده مانند سیلیس یا شن‌های ریز با فشار بسیار بالا همراه با جریان هوا یا آب به سمت سطح آجر پرتاب می‌شوند. این فرایند باعث لایه‌برداری سطحی شده و آلودگی‌های عمیق، لکه‌های قدیمی و حتی رنگ‌های سطحی را از بین می‌برد.

کاربردها

• حذف جرم‌ها و لکه‌های قدیمی و سخت
• پاک‌سازی رنگ‌های باقی‌مانده یا رنگ‌های اشتباه
• احیای نمای آجری فرسوده یا آسیب‌دیده
• آماده‌سازی نما برای رنگ یا پوشش جدید

نحوه اجرا

سندبلاست با دستگاه‌های حرفه‌ای انجام می‌شود. اپراتور دستگاه، دانه‌های مخصوص (سیلیس یا ماسه ریز) را با فشار بالا به سمت سطح آجر هدایت می‌کند. این دانه‌ها با برخورد به سطح، لایه‌برداری سطحی انجام می‌دهند و تمام آلودگی‌ها و جرم‌های سخت را جدا می‌کنند.

نکته: این روش نیازمند مهارت بالا و نظارت تخصصی است، زیرا فشار زیاد و سایندگی می‌تواند به راحتی باعث آسیب به بافت یا سطح آجر شود، به‌ویژه اگر آجر کهنه، نرم یا ترک‌دار باشد.

توصیه: پیش از اجرای کامل سندبلاست، بهتر است روی بخشی کوچک و کمتر دیده‌شده از نما تست انجام شود تا واکنش سطح بررسی شود.

پوشش‌های محافظتی آجر نما: رزین و نانو

پس از اجرای تمیزکاری آجر نما، استفاده از پوشش‌های محافظتی یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش دوام، حفظ زیبایی و جلوگیری از آسیب‌های آینده به سطح آجر است. در این زمینه، دو نوع پوشش پرکاربرد رزین براق‌کننده و پوشش نانو وجود دارد.

1. رزین براق‌کننده آجر نما

رزین براق‌کننده یک نوع پوشش سطحی است که بر روی آجر نما اعمال می‌شود تا علاوه بر افزایش جلوه و درخشندگی آجر، از آن در برابر عوامل خارجی مانند رطوبت، گرد و غبار، آلودگی هوا و اشعه UV محافظت کند.

مزایای استفاده از رزین

• ایجاد جلوه براق و زیبا روی سطح آجر
• جلوگیری از نفوذ آب و آلودگی‌ها
• افزایش عمر مفید نمای آجری
• آسان‌تر شدن تمیزکاری‌های بعدی
• جلوگیری از تغییر رنگ آجر نما

رزین‌ها پس از تمیز کردن کامل نما اجرا می‌شوند و به‌سرعت خشک می‌شوند. این پوشش بیشتر سطحی است و تاثیر آن بیشتر روی ظاهر و مقاومت سطحی آجر است.

 2. پوشش نانو آجر نما

پوشش نانو، یک نوع عایق نامرئی و فوق‌العاده موثر برای آجر نما است که با استفاده از فناوری نانو تولید می‌شود. این پوشش به درون منافذ آجر نفوذ می‌کند و به‌صورت عمقی عمل می‌کند.

ویژگی‌های نانو پوشش

• نفوذ عمیق به بافت آجر
• جلوگیری از نفوذ آب و ایجاد شوره
• محافظت در برابر تغییرات دمایی و یخ‌زدگی
• افزایش مقاومت در برابر کپک، جلبک و پوسته‌پوسته شدن
• حفظ ظاهر طبیعی آجر بدون تغییر رنگ یا براقیت

توصیه مهم: پوشش نانو باید پس از اتمام ساخت نما و تمیزکاری کامل انجام شود تا عملکرد بهینه‌تری داشته باشد.

تفاوت رزین و نانو پوشش در آجر نما