آجر بهمنی چیست؟ ویژگی‌ها و کاربرد در ساختمان‌سازی

تاریخچه آجر بهمنی

یکی از قدیمی‌ترین برندهای تولید آجر رسی ماشینی در ایران است که قدمتی حدود ۶۰ سال دارد و ریشه آن به شهر تاریخی اصفهان بازمی‌گردد. آجر بهمنی اصفهان در دهه‌های گذشته، با صنعتی شدن تولید مصالح ساختمانی در اصفهان، کارخانه‌هایی تأسیس شد که آجرهای رسی ماشینی با کیفیت بالا تولید می‌کردند و نام «بهمنی» به دلیل کیفیت و شهرت این محصولات شناخته شد.

ویژگی‌های آجر بهمنی

همان‌طور که می‌دانیم، نوعی آجر رسی ماشینی است که در ابعاد و رنگ‌های متنوع تولید می‌شود. ویژگی‌های فنی و ظاهری این آجرها از عوامل مهمی هستند که در انتخاب و استفاده آن‌ها تاثیرگذارند. در ادامه به مهم‌ترین این ویژگی‌ها می‌پردازیم:

• جنس و مواد اولیه: از خاک رس مرغوب تولید می‌شود که پس از فرآیندهای شکل‌دهی و پخت، به مقاومت و استحکام مناسبی دست می‌یابد. برای آشنایی کامل‌تر با خصوصیات خاک رس و فرآیند تولید آجر رسی، می‌توانید به مقاله «آجر رسی چیست؟» مراجعه کنید.
• ابعاد و اندازه‌ها: ابعاد آجر بهمنی عبارت‌اند از: 5 × 22 سانتی‌متر،5.5 × 26 سانتی‌متر و 7 × 31 سانتی‌متر است. در گذشته ابعاد رایج آجر بهمنی 4 × 20 سانتی‌متر بوده‌است، که به آن اصطلاحا «سه سانتی» نیز گفته می‌شد.
• رنگ: رنگ آجر بهمنی قرمز و آجر بهمنی زرد به نوع خاک رس و دمای پخت بستگی دارد.
• سطح و بافت: ممکن است به صورت سوراخ‌دار یا بدون سوراخ تولید شود. آجرهای سوراخ‌دار که به آجر لفتون نیز معروف هستند، وزن کمتری دارند و عایق بهتری در برابر سرما و صدا محسوب می‌شوند.
• مقاومت فشاری: آجر نما بهمنی مقاومت مناسبی در برابر فشار و ضربه دارند که این ویژگی باعث افزایش دوام و طول عمر بنا می‌شود.

روش تولید آجر بهمنی

به روش ماشینی و با استفاده از دستگاه‌های مدرن تولید می‌شود. این آجرها با دستگاه اکسترودر شکل‌دهی می‌شوند و سپس با پرس فرم نهایی خود را پیدا می‌کنند. این فرایند باعث می‌شود آجرها از نظر ابعاد، بافت و استحکام، یکنواخت و استاندارد باشند.

مراحل اصلی تولید عبارت‌اند از:

• ۱. تهیه خاک رس: ماده اولیه اصلی برای تولید، خاک رس است که باید دارای ترکیب مناسب و خلوص نسبی باشد.
• ۲. خمیرسازی: خاک رس با مقدار مشخصی آب ترکیب می‌شود و پس از عبور از مراحل همگن‌سازی، به صورت خمیر یکنواخت درمی‌آید.
• ۳. شکل‌دهی با اکسترودر و پرس: خمیر آماده‌شده ابتدا توسط دستگاه اکسترودر به شکل نواری از آجر درمی‌آید و سپس با دستگاه پرس در قالب‌های مخصوص، فرم نهایی داده می‌شود. این مرحله باعث افزایش دقت در ابعاد و استحکام فشاری آجر می‌شود.
• ۴. خشک‌کردن: آجرهای شکل‌گرفته پیش از پخت، به مدت مشخصی در خشک‌کن‌های صنعتی قرار می‌گیرند تا رطوبت آن‌ها کاهش یابد و از ترک‌خوردگی در کوره جلوگیری شود.
• ۵. پخت در کوره: آجرهای خشک‌شده در دمایی بین ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد در کوره پخته می‌شوند. نوع کوره (معمولا تونلی) و زمان پخت بر کیفیت، رنگ و استحکام آجر تاثیر مستقیم دارد.
• ۶. دسته‌بندی و بسته‌بندی: در پایان، آجرهای پخته‌شده بر اساس ویژگی‌هایی مانند رنگ، نوع (سوراخ‌دار یا بدون سوراخ) و کیفیت، دسته‌بندی و برای عرضه به بازار بسته‌بندی می‌شوند.

مزایا و معایب آجر بهمنی

یکی از پرکاربردترین آجرهای رسی آجر بهمنی نما است که ویژگی‌ها و محدودیت‌هایی دارد. در این بخش، مهم‌ترین مزایا و معایب آن را مرور می‌کنیم.

مزایا

• از خاک رس مرغوب و با استانداردهای دقیق تولید می‌شود.
• مقاومت آن در برابر فشار و ضربه، مناسب و کاربردی است.
• نمونه‌های سوراخ‌دار وزن کمتری دارند و نصب آن‌ها ساده‌تر است.
• نمای ساختمان آجر بهمنی عایق قابل قبولی در برابر حرارت و صدا است.
• تنوع رنگ و اندازه امکان استفاده در نماهای متنوع را فراهم می‌کند.
• نصب و اجرای آن‌ها در پروژه‌های ساختمانی آسان است.

معایب

• مقاومت فشاری آجر بهمنی نسبت به بتن و آجر فشاری کمتر است.
• در صورت نبود پوشش محافظ، نسبت به رطوبت حساسیت دارد.
• در برابر ضربات شدید یا بارهای غیرمعمول ممکن است ترک بخورد.
• استفاده در سازه‌های با فشار بالا محدودیت دارد.

کاربردهای آجر بهمنی

به دلیل مقاومت مناسب، وزن نسبتا سبک و تنوع در رنگ و اندازه، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آجر بهمنی به ویژه برای دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان‌های سبک، جداسازی فضاها و اجرای نماهای ساده کاربرد فراوانی دارد. همچنین در برخی موارد برای کف‌سازی استفاده می‌شود، اما بهتر است در مکان‌هایی که تردد ماشین زیاد است، مانند پارکینگ‌ها، از آن استفاده نشود.

مثال‌های کاربردی

• ساخت دیوارهای داخلی در ساختمان‌های مسکونی و اداری، جایی که نیاز به جداسازی فضاها با مصالحی اقتصادی و قابل اطمینان است.
• اجرای نمای ساده در پروژه‌های نوسازی و ساختمان‌های جدید که ظاهری طبیعی و سنتی را به نما می‌بخشد.
• استفاده در دیوارهای پیرامونی باغ‌ها، ویلاها و محوطه‌های کوچک که به نمایی زیبا و مقاوم نیاز دارند.
• احداث دیوارهای جداکننده در ساختمان‌های تجاری و صنعتی سبک که نیاز به مصالحی با وزن کمتر و نصب آسان دارند.
• کف‌سازی در فضاهای کم‌تردد که نیاز به استحکام متوسط و زیبایی دارد.

اجرا آجر بهمنی

اجرای این آجر نیازمند دقت و تجربه کافی است تا نمایی زیبا و مستحکم ایجاد شود. استفاده از ملات مناسب مانند ملات دوغابی، انتخاب روش صحیح آجرچینی و رعایت نکات فنی می‌تواند دوام و کیفیت نما را تضمین کند. همچنین، پیشگیری و رفع مشکلاتی مانند شوره‌زدگی از اهمیت بالایی برخوردار است تا ظاهر آجر به مرور زمان حفظ شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ملات دوغابی، انواع آجر چینی و روش‌های جلوگیری از شوره آجر می‌توانید به مقالات مرتبط مراجعه کنید.

مقایسه آجر بهمنی با سایر آجرها

یکی از انواع رایج آجرهای رسی ماشینی است که بسته به نوع پروژه، ممکن است جایگزین یا مکمل سایر آجرها باشد. در ادامه، مقایسه‌ای اجمالی بین آجر بهمنی و چند نوع آجر پرکاربرد دیگر ارائه می‌شود:

• آجر بهمنی و آجر لفتون

هر دو از خاک رس تولید می‌شوند و به‌صورت سوراخ‌دار موجودند. با این حال، آجر لفتون بیشتر در دیوارچینی و تیغه‌کشی به کار می‌رود، در حالی که آجر بهمنی در نمای ساختمان استفاده می‌شود. آجر بهمنی ظاهری یکنواخت‌تر و رنگ‌بندی متنوع‌تری دارد.برای آشنایی بیشتر به مقاله آجر لفتون چیست؟ مراجعه کنید.

• آجر بهمنی و آجر فشاری

آجر فشاری که به‌صورت سنتی تولید می‌شود، از نظر مقاومت فشاری برتری دارد و در پی‌سازی و سازه‌های باربر کاربرد دارد. اما از نظر ظاهری یکنواخت نبوده و برای نما مناسب نیست. آجر بهمنی به دلیل دقت در قالب‌گیری و وزن سبک‌تر، در کارهای ظاهری و سبک رایج‌تر است.

• آجر بهمنی و آجر قزاقی

اگر بخواهم فرق آجر بهمنی و آجر قزاقی را بگویم؛ آجر قزاقی نوعی آجر سنتی دست‌ساز است که بیشتر در معماری سنتی و پروژه‌های بازسازی بناهای تاریخی استفاده می‌شود. این آجرها ظاهری زبر، بافت‌دار و غیر یکنواخت دارند و در رنگ‌های کرم، نخودی یا قرمز روشن تولید می‌شوند. آجر بهمنی در مقابل، نمایی صنعتی‌تر، مدرن‌تر و یکنواخت‌تر دارد. برای بررسی جزئیات بیشتر مقاله آجر قزاقی چیست؟ را مطالعه نمایید.

برای مقایسه‌ای دقیق‌تر در انتخاب مصالح ساختمانی، پیشنهاد می‌کنیم مطلب کامل فرق آجر بهمنی و آجر قزاقی چیست را نیز مطالعه کنید.

• آجر بهمنی و آجر نسوز

آجر نسوز از مواد معدنی خاص تولید می‌شود و مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت و تغییرات دمایی دارد. از این آجرها در نمای ساختمان، شومینه‌ها، کوره‌ها و مکان‌های صنعتی استفاده می‌شود. بهمنی گرچه برای نما مناسب است، اما مقاومت حرارتی آجر نسوز را ندارد.

• آجر بهمنی و آجر سنتی

تفاوت اصلی آجر بهمنی با آجر سنتی در روش تولید و ویژگی‌های ظاهری آن‌هاست؛ آجر بهمنی به صورت ماشینی و پرسی تولید می‌شود که باعث یکنواختی ابعاد و سطح صاف‌تر می‌گردد، در حالی که آجر سنتی به با تکنیک‌های قدیمی‌تر ساخته می‌شود که اغلب ابعاد و رنگ‌های طبیعی‌تر و بافتی ناهموارتر دارد.

سخن پایانی

آجر بهمنی چیست؟ یکی از انواع آجر رسی ماشینی است که به‌دلیل ظاهر منظم، تولید انبوه و قیمت مناسب، در پروژه‌های ساختمانی مخصوصا نمای ساختمان کاربرد زیادی دارد. این آجر در رنگ‌های قرمز و زرد و به صورت سوراخ‌دار یا بدون سوراخ عرضه می‌شود و به‌طور گسترده در دسترس است. هرچند مقاومت آن نسبت به آجرهای فشاری کمتر است، اما برای کاربری‌های غیرباربر انتخاب مناسبی است. اگر به‌دنبال آجر نمایی ساده، مقرون‌به‌صرفه و آماده مصرف هستید، آجر بهمنی می‌تواند یکی از گزینه‌های اصلی شما باشد.

آجر باشی انواع آجر رسی را مستقیم از تولیدکننده تامین می‌کند و با تضمین کیفیت و ارسال سریع، بهترین انتخاب برای خرید مطمئن شماست. همین حالا سفارش دهید و از تجربه خریدی آسان و مطمئن بهره‌مند شوید.